Engelli emeklilik şartları nelerdir?
Hangi psikiyatrik hastalıklar malulen emekli olabilir
Çalışma hayatında yer alan vatandaşların sağlık sorunları olması ve SGK mevzuatında yer alan diğer koşulları sağlamaları durumunda malulen emeklilik hakkı elde ederler. Bu vatandaşlar hastalıklarından, çalışamadıklarından dolayı malulen emekliliğe ayrılırlar ve emekli haklarından yararlanırlar. Aylık emekli maaşı alma hakkı kazanan vatandaşlar diğer sağlık hizmetlerinden de faydalanırlar.
Malulen emekli olmaya neden olan çok sayıda hastalık bulunurken bu hastalıkların bir bölümü de psikiyatri alanında oluyor. Peki hangi psikiyatri hastalıkları malulen emekli olmak için geçerli neden olarak kabul ediliyor?
MALULEN EMEKLİLİK NEDENİ SAYILAN RUHSAL VE SİNİRSEL HASTALIKLAR
* Malulen emeklilik nedeni sayılan psikiyatri hastalıklarının ilki IQ düşüklüğü. IQ seviyesi 50’nin altında olan çalışanlar malulen emeklilik için başvuru yapabilirler. Bir başka malulen emeklilik nedeni ise zeka geriliği.
* Malulen emeklilik nedeni sayılan diğer psikiyatri hastalıkları; çalışma imkânı vermeyen şizofreni ve alt tipleri, şizoafektif bozukluk, sanrısal bozukluklar, atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar.
* Bu hastalıkların dışında ayrıca tedavi sonrası düzelmeyen progresyon gösteren ve çalışma imkânı vermeyen bipolar bozukluk, beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu, vb.), psikotik özellikli kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi, beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik vb. tablolar) Yaygın gelişimsel bozukluklar (otistik bozukluk, asperger vb.).
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN EN ÖNEMLİ KOŞUL
Malulen emeklilik başvurusunda bulunacak vatandaşlar için en önemli koşul ise çalışma kaybı oranının en az yüzde 60 seviyesinde olması durumu. Eğer çalışanlarda yukarıda yer alan psikiyatri hastalıkları varsa SGK il ve ilçe müdürlüklerine mamulen emeklilik için başvuruda bulunabilirler.
Engelli çalışanlar için emeklilik şartları, diğer çalışanlardan farklı olarak biraz daha kolaylaştırılmıştır. Yasadaki ilgili maddeler, engelli çalışanların emekli olmak için yerine getirmeleri gereken yaş, sigortalılık süresi, prim günü gibi şartları diğer çalışanlardan daha hızlı tamamlama imkanı vermiştir.
Yasal Düzenleme
Engellilerin emekli olabilmeleri ile ilgili koşullar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortalar Kanunu’nun yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartlarını düzenleyen 28. maddesinde düzenlenmiştir.
“MADDE 28- Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:
a) Yaşlılık aylığı bağlanması.
b) Toptan ödeme yapılması.
….
Engelliler Nasıl Emekli Olur?
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4.320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4.680 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.”
Buradan da anlaşılacağı üzere, engelli çalışanlar için emekli olmanın şartı engellilik derecesine göre değişiklik göstermektedir.
Engelli Emeklilik İçin Koşullar
Engelli kişilerin emekli olabilmesi için öncelikle iki ana şartı yerine getirmiş olmaları gerekmektedir.
- Sigorta başlangıç tarihi
- Ödenmiş Prim Gün Sayısı
Normal emeklilerde bulunan yaş şartı engelli kişilerde aranmamaktadır. Sağlık Raporu oranınıza göre Engelli dereceleri;
- % 80 ve üzeri 1. Derece,
- % 60-79 arası 2. Derece,
- % 40-59 arası 3. Derece.
Emekli olabilmek için Sağlık Kurulu tarafından verilen raporda Engelli oranı en az %40 olmalıdır. Sağlık raporunun yüzdesine göre Emeklilik şartlarında farklılıklar göstermektedir.
Engellilik oranına ve sigorta başlangıç tarihine göre ödenmiş SGK prim gün sayınız değişmektedir. Emekli olabilme şartları 01.10.2008 tarihinden önce işe girenler ve sonra girenler diye ayrılmaktadır.
01.10.2008 yılından önce girişliler;
| İşe Başlama Tarihi | ORAN | ||
| 1. Derece %80 ve üzeri | 2. Derece %60-79 | 3. Derece %40-59 | |
| 05.08.1991 ve daha önce | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 15 YIL – 3600 Prim Gün |
| 06.08.1991 ve 05.08.1994 arası | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 15 YIL – 3680 Prim Gün | 16 YIL – 3760 Prim Gün |
| 06.08.1994 ve 05.08.1997 arası | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 16 YIL – 3760 Prim Gün | 17 YIL – 3920 Prim Gün |
| 06.08.1997 ve 05.08.2000 arası | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 17 YIL – 3840 Prim Gün | 18 YIL – 4080 Prim Gün |
| 06.08.2000 ve 05.08.2003 arası | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 17 YIL 8 AY – 3920 Prim Gün | 19 YIL – 4240 Prim Gün |
| 05.08.2003 ve 30.09.2008 arası | 15 YIL – 3600 Prim Gün | 18 YIL – 4000 Prim Gün | 20 YIL – 4400 Prim Gün |
01.10.2008 yılından sonra işe girenler;
| İşe Başlama Tarihi | ORAN | ||
| 1. Derece %60 ve üzeri | 2. Derece %50-59 | 3. Derece %40-59 | |
| 01.10.2008 – 31.12.2008 | 15 yıl, 3700 gün | 16 yıl, 3700 gün | 18 yıl, 4100 gün |
| 01.01.2009 – 31.12.2009 | 15 yıl, 3800 gün | 16 yıl, 3800 gün | 18 yıl, 4200 gün |
| 01.01.2010 – 31.12.2010 | 15 yıl, 3900 gün | 16 yıl, 3900 gün | 18 yıl, 4300 gün |
| 01.01.2011 – 31.12.2011 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4000 | 18 yıl, 4400 gün |
| 01.01.2012 – 31.12.2012 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4100 gün | 18 yıl, 4500 gün |
| 01.01.2013 – 31.12.2013 | 15 yıl, 3960 gün | 15 yıl, 3960 gün | 18 yıl, 4600 gün |
| 01.01.2014 – 31.12.2014 | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4300 gün | 18 yıl, 4680 gün |
| 01.01.2015’den sonra | 15 yıl, 3960 gün | 16 yıl, 4320 gün | 18 yıl, 4680 gün |
Bağ-Kur Emekli Şartları;
| Çalışma Gücü Kayıp Oranı | ||
| %60 ve Daha Fazla Olanlar | %50-59 Arasında olanlar | %40-49 arasında olanlar |
| 15 Yıl, 3960 Gün | 16 Yıl, 4320 Gün | 18 Yıl, 4680 Gün |
Yukarıda belirtilen şartlarda emekli olduğunuzda prim gün sayınız 5.400 günmüş gibi maaş hesaplamanız yapılır.
Emekli Başvurusu Nereye, Nasıl Yapılır?
Engelli kişilerin Emeklilik başvurusu için SGK başvuru yapılması gerekmektedir.
Başvuru için gerekli evraklar;
- Emeklilik Tahsis ve Talep Formu
- Nüfus idaresinden vukuatlı nüfus kayıt örneği
- Sigortalı hesap fişi (sigortalının bordrosu henüz Kuruma verilmemiş son dönem çalışmalarını gösterir ve ilgili işveren tarafından düzenlenerek onaylanmış hesap fişi)
Engelli Emeklilik Şartları
Engelli emeklilik şartları nelerdir? Engelli vatandaşlarımızın da emeklilik hakkı bulunmaktadır. Engelli emeklilik şartları, kişinin engel durumuna göre farklılık göstermektedir. Engelli emeklilik maaşı, engel durumuna göre belirlenen kriterlere uygun olan bireylere ödenmektedir.
Engelli emeklilik şartları arasında en önemli kriterlerden biri, engel oranının tespit edilmesidir. Engelli vatandaşların sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla engel oranları belirlenir ve bu orana göre emeklilik maaşı alabilirler. Engelli vatandaşlar, SGK’ya başvurarak engel oranlarını tespit ettirebilirler.
Engelli emeklilik şartları arasında bir diğer önemli kriter ise prim ödeme gün sayısıdır. Engelli emeklilik maaşı alabilmek için belirli bir prim ödeme gün sayısına sahip olmak gerekmektedir. Bu gün sayısı, engel derecesi ve yaşa göre değişiklik gösterir. Engelli vatandaşların prim ödeme gün sayılarını da SGK’dan öğrenmeleri gerekmektedir.
Engelli emeklilik şartlarına uygun olan bireyler, emeklilik haklarına kavuştuklarında engel durumlarına göre belirlenen aylık maaşlarını almaya başlarlar. Engelli emeklilik maaşı, kişinin engel oranına ve prim ödeme gün sayısına göre hesaplanır. Engelli vatandaşlar, aylık maaşlarını düzenli olarak almaya devam ederler.
Eksik Görme ve Körlük Durumunda Engelli Emeklilik Şartları
Eksik görme veya körlük durumunda engelli emeklilik şartları farklılık göstermektedir. Bu durumda engelli vatandaşların engel oranlarına bağlı olarak emeklilik maaşı alabilmeleri mümkündür. Engelli vatandaşlar, eksik görme veya körlük durumlarını sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla kanıtlamaları gerekmektedir.
Eksik görme veya körlük durumunda engelli emeklilik şartlarına göre prim ödeme gün sayısı da farklılık gösterir. Bu durumda engelli vatandaşların prim ödeme gün sayılarını da SGK’dan öğrenmeleri gerekmektedir. Eksik görme veya körlük durumunda engelli emeklilik maaşı alabilmek için belirli bir prim ödeme gün sayısına sahip olmak gerekmektedir.
Eksik görme veya körlük durumunda engelli emeklilik maaşı, kişinin engel oranına ve prim ödeme gün sayısına göre hesaplanır. Bu maaş, engelli vatandaşların yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemli bir gelir kaynağıdır. Eksik görme veya körlük durumuyla emeklilik hakkına sahip olan bireyler, düzenli olarak emeklilik maaşlarını almaya devam ederler.
Duyuş Engellilerin Emeklilik Şartları
Duyuş engellilerin engelli emeklilik şartları, diğer engel durumlarından farklılık gösterebilir. Duyuş engelliler, işitme ve konuşma gibi duyu organlarıyla ilgili engellilik durumlarını kapsar. Bu durumda engelli vatandaşların engel oranlarına ve prim ödeme gün sayılarına bağlı olarak emeklilik maaşı alabilmeleri mümkündür.
Duyuş engellilerin emeklilik haklarına sahip olabilmeleri için engel oranlarını sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla kanıtlamaları gerekmektedir. Aynı zamanda prim ödeme gün sayılarını da SGK’dan öğrenmeleri gerekmektedir. Duyuş engellilerin emeklilik şartlarına göre belirlenen prim ödeme gün sayısına sahip olan bireyler, emeklilik maaşı almaya hak kazanırlar.
Duyuş engellilerin emeklilik maaşı, engel oranına ve prim ödeme gün sayısına bağlı olarak hesaplanır. Bu maaş, duyu organlarıyla ilgili engellilik durumu olan bireylerin yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemli bir gelir kaynağıdır. Duyuş engelliler, emeklilik haklarına kavuştuklarında düzenli olarak maaşlarını almaya devam ederler.
İşitme Engellilerin Emeklilik Şartları
İşitme engellilerin engelli emeklilik şartları da diğer engel durumlarından farklılık gösterebilir. İşitme engellilik durumuyla emeklilik hakkına sahip olan bireyler, engel oranlarına ve prim ödeme gün sayılarına bağlı olarak emeklilik maaşı alabilirler.
İşitme engellilerin emeklilik haklarına sahip olabilmeleri için engel oranlarını sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla kanıtlamaları gerekmektedir. Aynı zamanda prim ödeme gün sayılarını da SGK’dan öğrenmeleri gerekmektedir. İşitme engellilerin emeklilik şartlarına göre belirlenen prim ödeme gün sayısına sahip olan bireyler, emeklilik maaşı almaya hak kazanırlar.
İşitme engellilerin emeklilik maaşı, engel oranına ve prim ödeme gün sayısına bağlı olarak hesaplanır. İşitme engellilik durumu olan bireyler, emeklilik maaşlarını düzenli olarak almaya devam ederler. Bu maaş, işitme engellilerin yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemli bir gelir kaynağıdır.
Engelli Emeklilik Maaşı Hesaplama
Engelli emeklilik maaşı hesaplaması, engel oranına ve prim ödeme gün sayısına göre yapılır. Engelli vatandaşlar, emeklilik maaşlarını hesaplatmak için SGK’ya başvurabilirler. Hesaplamada, engel oranı ve prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.
Engelli emeklilik maaşı hesaplama formülü şu şekildedir:
| Engel Oranı | Prim Ödeme Gün Sayısı | Emeklilik Maaşı |
|---|---|---|
| 50% ve üzeri | 4500 gün ve üzeri | Engelli Emeklilik Maaşı |
| 40-49% | 5000 gün ve üzeri | Engelli Emeklilik Maaşı |
Bu tabloda verilen örnekte, engel oranı ve prim ödeme gün sayısı belirli aralıklarda yer alır. Bu aralıklara göre engelli emeklilik maaşı hesaplanır. Engelli vatandaşların engel oranlarını ve prim ödeme gün sayılarını dikkate alarak emeklilik maaşlarını hesaplamaları gerekmektedir.
Engelli Emeklilik Maaşı Nasıl Hesaplanır?
Engelli emeklilik maaşı, kişinin engel oranına ve prim ödeme gün sayısına göre hesaplanır. Engelli vatandaşlar, engel oranlarını sağlık kuruluşlarından alacakları raporlarla kanıtlamaları gerekmektedir. Aynı zamanda prim ödeme gün sayılarını da SGK’dan öğrenmeleri gerekmektedir.
Engelli emeklilik maaşı hesaplaması için engel oranı ve prim ödeme gün sayısı belirli aralıklarda yer alır. Bu aralıklara göre engelli vatandaşlar, emeklilik maaşlarını hesaplayabilirler. Engelli vatandaşlar, emeklilik maaşlarını düzenli olarak almaya devam ederler.
Engelli Emeklilik Maaşı Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Engelli emeklilik maaşı almak için gerekli belgeler, engelli vatandaşların SGK’ya başvuruları sırasında talep edilen belgelerdir. Bu belgeler, engelli vatandaşların engel durum
