Engelli araç alma şartları neler? Engelli araç alımı 2020
ÖTV Muafiyetli Satışlar konusunda, engelliler bireyler ve ÖTV’den muaf diğer sürücülerimiz için özel olarak hazırlamış olduğumuz bu sayfada merak ettiğiniz tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.
Engelli bireylerin ÖTV muafiyeti hakkını belirleyen en önemli unsur, Engelli Sağlık Kurulu raporunda belirtilen engel oranıdır. 2018’de yürürlüğe giren yeni yasaya göre engel oranı %90 ve üzeri olan bireyler ÖTV’den muaf olarak bir otomobil sahibi olabilirler. Bu bireylerin araç kullanmasının mümkün olmadığı durumlarda, 3. dereceye kadar yakınları da B sınıfı bir ehliyet sahibi olmak kaydıyla, engelli bireye ait bu araçları kullanabilmektedirler. Tüm vücut fonksiyon kaybı oranı %90 ve üzeri engel sahibi bireylerin raporlarında, araç kullanmalarına engel bir durumlarının olmadığının belirtilmesi ve H sınıfı ehliyet sahibi olmaları kaydıyla, kendilerinin de bu araçları kullanmaları mümkündür. Raporda belirtilen ortopedik engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylerin bu istisnadan faydalanabilmesi için; kişinin engeline özel aksam ile hazırlanmış aracını kendisinin kullanmasına engel bir durumun olmadığı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Ancak bu koşulla ÖTV muafiyetinden faydalanarak araç sahibi olabilir ve bu araçları kendileri kullanılabilirler.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 2002 yılında Avrupa Birliği ile uyum içerisinde, belirli bir mal veya ürün üzerinden maktu veya oransal olarak alınan bir harcama vergisidir. ÖTV oranı her yıl, kişi başına düşen milli gelir ve ekonominin büyümesine göre değişkenlik göstermektedir. Vücut fonksiyon kaybı oranı %40 ve üzerinde olanlar, özür durumunu Nüfus Cüzdanlarına işletip özürlü aylığı alabilir ya da vergi indiriminden faydalanabilirler.
Özel Tüketim Vergisi
Özel Tüketim Vergisi Muafiyeti Nedir?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli bir mal üzerinden maktu ya da oransal olarak alınan bir harcama vergisidir. Vücut fonksiyon kaybı %40 ve üzerinde olan tüketiciler, engellilik durumlarını T.C. Kimlik Kartlarına işleterek engelli aylığı alabilir ve vergi indiriminden faydalanabilir.
Engelli bireylerin ÖTV muafiyeti hakkını belirleyen en önemli unsur, Engelli Sağlık Kurulu raporunda belirtilen engel oranıdır. 2018’de yürürlüğe giren yeni yasaya göre engel oranı %90 ve üzeri olan bireyler ÖTV’den muaf olarak bir otomobil sahibi olabilirler. Bu bireylerin araç kullanmasının mümkün olmadığı durumlarda, 3. dereceye kadar yakınları da B sınıfı bir ehliyet sahibi olmak kaydıyla, engelli bireye ait bu araçları kullanabilmektedirler. Tüm vücut fonksiyon kaybı oranı %90 ve üzeri engel sahibi bireylerin raporlarında, araç kullanmalarına engel bir durumlarının olmadığının belirtilmesi ve H sınıfı ehliyet sahibi olmaları kaydıyla, kendilerinin de bu araçları kullanmaları mümkündür. Raporda belirtilen ortopedik engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylerin bu istisnadan faydalanabilmesi için; kişinin engeline özel aksam ile hazırlanmış aracını kendisinin kullanmasına engel bir durumun olmadığı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Ancak bu koşulla ÖTV muafiyetinden faydalanarak araç sahibi olabilir ve bu araçları kendileri kullanılabilirler.
Motorlu Taşıtlar Vergisi
Motorlu Taşıtlar Vergisi Muafiyeti Nedir?
Araç sahiplerinin yılda iki kez ödemek zorunda olduğu Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), araç türü, yaşı ve silindir hacmi gibi değişkenlere hesaplanan bir vergidir. Her yıl ocak ve temmuz aylarında ödenmesi gereken bu vergi, bulunan ilin vergi dairesi ya da anlaşmalı bankalar tarafından tahsil edilmektedir. Ancak bu vergi için de Engelli bireylere özel istisnalar bulunmaktadır.
Engellilik dereceleri %90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtları ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilerek muaf sayılmıştır.
Engellilik dereceleri %90’dan az olan malul ve engelliler, bu durumlarını tam teşekküllü devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile “Araçlar İçin Teknik Belge” ve “Proje Raporu”nun aslı veya noter onaylı örneğini ilgili vergi dairesine ibraz etmeleri halinde istisna hükmünden yararlanabilmektedirler.
İstisnadan yararlanmak isteyen malul ve engellilerin, “Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu”nu gerekli olan diğer belgelerle birlikte ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Sağlık raporunda sadece sol alt ekstremitede (ayak veya bacakta) engelliliği olduğu belirtilen malul ve engellilerin otomatik vitesli taşıtlarının başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın, malul ve engelli adına kayıt ve tescil edildiği tarihten itibaren motorlu taşıtlar vergisinden istisna olur.
Özel Tüketim Vergisi ve Motorlu Taşıtlar Vergisi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular;
- ÖTV muafiyeti ya da indirimiyle araç sahibi olmak için sağlık raporundaki engel oranı ne olmalıdır?
ÖTV muafiyetinden yararlanmak için tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporunda engel oranının %90 ve üzeri olması gerekmektedir.
%40 ve üzeri ortopedik engel oranına sahip bireylerinse bu istisnadan faydalanabilmesi için; kişinin engeline özel aksam ile hazırlanmış aracını kendisinin kullanmasına engel bir durumun olmadığı Engelli Sağlık Kurulu raporunda açıkça belirtillmiş olmalıdır. Aynı zamanda bu bireylerin H sınıfı bir ehliyet sahibi olması da gerekmektedir.
- Engelli yakınlarına ÖTV indirimi mevcut mudur?
ÖTV indirimi yalnızca engelli bireyin şahsına tanınmış bir haktır. Bu indirimden yararlanmak isteyen kişilerin aracı mutlaka kendi üzerlerine almaları gerekmektedir.
- Engel oranı %90 ve üzeri olan 18 yaşından küçük bireyler adına ÖTV Kanunu’nda belirtilen istisnadan yararlanarak araç satın alınabilir mi?
Engel oranı %90 ve üzerinde olan malul ve engellilerin yaşıyla ilgili bir sınırlama bulunmamaktadır. Engellilik derecesi (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90’ın üzerinde olan tüm engelliler tarafından ilk iktisap edilecek, yani ilk satın alınacak araçta ÖTV istisnasından yararlanmak mümkündür.
- ÖTV istisnalarından faydalanabilmek adına araç seçerken dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir?
Tüm binek otomobil modellerinde motor silindir hacmine bakılmaksızın, hesaplanması gereken Özel Tüketim Vergisi ve diğer her türlü vergiler dâhil bedelin 303.200 TL’nin altında olması gerekmektedir.
* 2019 yılında malul veya engellilerin taşıt alımlarında istisna hakkında ÖTV(II) sayılı liste uygulama genel tebliğinde değişiklik (5 seri no’lu) tebliğ esas alınmıştır.
Engelli Ehliyeti
Engelli Ehliyeti Nasıl Alınır?
1 Ocak 2016’ya kadar engelli sürücülerimize H sınıfı sürücü belgesi verilirken, bu tarihten itibaren A ve B sınıfı, engelli ibareli ehliyetler sunulmaya başlanmıştır. B Sınıfı ehliyet almak için yaşınızın 18, A Sınıfı ehliyet almak için yaşınızın en az 20 olması, Avrupa standartlarına göre eğer A sınıfı ehliyet alacaksanız daha öncesindeki 2 yıl A2 ehliyetine sahip olmanız gerekmektedir.
- Engelli Sürücü Ehliyeti sahibi olmak için aranan şartlar nelerdir?
Engelli sürücü ehliyeti almak için;
– Sürücü adaylarının engel durumunu ve engelli sürücü belgesi alabilecekleri bilgisini belgeleyen sağlık raporu ibraz edilmelidir.
– 17 yaşını bitirmiş ve en az ilkokul mezunu olma şartı aranmaktadır.
– Yazılı ehliyet sınavının ardından, direksiyon eğitimi alınan, sürücü adayının engel durumuna uygun donanımlı, özel aparatlı araçlar ile uygulama sınavına girilir. Yazılı ve uygulamalı sınav süreleri diğer sürücü adaylarıyla aynıdır.
- B Sınıfı Engelli İbrazlı Sürücü Ehliyeti almak için engel yüzdesine bakılıyor mu?
Hayır, engel yüzdenize bakılmamaktadır. Tam teşekküllü devlet hastanelerinden alacağınız sağlık raporunda, B Sınıfı Engelli İbrazlı Ehliyet alabilir sonucuna varılması ve aracınızda bulunması gereken aparatların bu raporda belirtilmesi yeterlidir.
- Önceden ehliyeti olup daha sonra Engelli Sürücü Belgesi alacaklar neler yapmalı?
Önceden bir sürücü belgesi sahibi olan ancak bir kaza ya da hastalıktan dolayı engelli durumuna gelen bireylerin yazılı sınava girmeleri gerekmemektedir. Sağlık durumlarıyla ilgili özel donanımlı araçlarla direksiyon sınavına girerek B sınıfı engelli ibareli ehliyetlerini alabilirler.
- İşitme engelliler için direksiyon eğitimi ve sınav süreci nasıl işliyor?
İşitme engelli sürücü adayları için sürücü kurslarında valilik tarafından görevlendirilen bir uzman eşliğinde teorik ve direksiyon eğitimi verilebilir. Uzman eğitimciler, özel metotlar kullanarak gerekli bilgileri sürücü adayına anlatabilirler.
- Konuşma engelliler için direksiyon eğitimi ve sınav süreci nasıl işliyor?
Konuşma engelli sürücü adayları için sürücü kurslarında valilik tarafından görevlendirilen, iletişim kurma alanında belge sahibi bir uzman eşliğinde teorik ve direksiyon eğitimi verilebilir.
Engelli Raporu
Engelli Raporu Nasıl Alınır?
Engelli Sağlık Kurulu Raporu tam teşekküllü devlet hastanelerinde verilmektedir. Kamu hastaneleri, engelli sağlık raporu verebilmeleri için belirli aralıklarla güncellenmekte ve rapor verebilme hakkına sahip olmaktadırlar. Engelli Sağlık Kurulu Raporu için başvuruyu mutlaka engelli bireyin kendisi, velisi veya vasisi yapmalıdır. Bu rapor belirlenmiş olan kamu hastanelerinden ücretsiz olarak alınabilmektedir.
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu başvurusu için gerekli olan evraklar nelerdir?
Engelli bireylerin engelli raporu başvurusunda bulunabilmeleri için gerekli olan evraklar şunlardır
– Engelli Sağlık Kurulu Raporu’na başvurulması için hastane tarafından verilen dilekçe,
– Nüfus cüzdanı ve nüfus cüzdanı fotokopisi,
– Engelli Sağlık Kurulu Raporu’na başvuran bireyin 5 adet vesikalık fotoğrafı.
- EngelliSağlık Kurulu Raporu onay ve verilişi süreci nasıl ilerlemektedir?
Engelli Sağlık Kurulu Raporu için başvurulan hastane tarafından rapor sonucu hakkında net bir tarih vermek mümkün değildir. Hastane yetkilileri sizin için belirli bir zaman dilimi bilgisi vereceklerdir. İncelenen rapor sonucu genellikle hastanenin belirlediği günlerde başvuran bireye iletilir.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu sonucunun belirlenmesi halinde, kurum müracaatında üç nüsha olarak düzenlenmektedir. Aynı şekilde kişisel müracaatlarda iki nüsha olarak hazırlanacaktır. En son sağlık kurulu raporu kamu hastanesinin başhekimi tarafından onaylanacaktır.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu nüshalarından biri başvuran engelli bireye verilmektedir. Eğer başvuru bir kurum tarafından yapıldıysa, bir nüsha da ilgili olan kuruma verilmekte veya posta yoluyla gönderilmektedir. Engelli Sağlık Kurulu Raporu’nun bir nüshası da her zaman hastane içerisinde belgelendirilmek üzere saklanmaktadır. Engelli raporu alma şartları kişinin yaşamsal gerekliliklerine göre belirlenmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği ve engel durumunun gereklilik gösterdiği şartlara bireyin ne kadar uyum sağladığına göre talep edilebilir.
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu’nun geçerlilik süresi ne kadardır?
Engelli Sağlık Kurulu Raporu’nun geçerlilik süresi engelli bireyin engel durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Bu süre verilen raporda belirtilmektedir. Engel durumuna göre engelli raporu sürekli olabileceği gibi, geçici olarak da verilebilir. Engelli Sağlık Kurulu Raporu en az bir yıllık bir periyodu kapsamaktadır. Bireyin engel durumunun değişmesi halinde Sağlık Kurulu Raporu’nun yenilenmesi ve süresinin de değiştirilmesi gerekecektir. Bu değişim engelli bireyin talebi ve yeniden engelli raporu için başvurusu ile gerçekleşmektedir. Yeniden başvuru yapılması halinde kişinin engel durumu yeniden muayene edilir ve ona uygun olan süre yeni raporda değiştirilir.
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu’ndaki engel oranı nasıl hesaplanmaktadır?
Engelli Sağlık Kurulu Raporu’ndaki engel oranı hesaplamaları Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen engellilik oranları cetveli doğrultusunda hesaplanmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu engellilik oranı cetveli muayeneyi yapan doktorlar tarafından kullanılmaktadır. Bireylerin bu engel oranının kendileri veya bir yakınları tarafından belirlemesi gibi bir durum söz konusu değildir. Rapor sırasında her doktorun kendi branşına uygun olan engellilik oranı cetveline göre karara varması, toplamda engelli bireyin yüzdelik olarak engel durumunu belirler.
Sıkça Sorulan Sorular
- ÖTV istisnasından yararlanmak için belirlenmiş bir süre var mıdır?
İstisnadan ilk seferde yararlanabilmek için belirlenmiş bir süre yoktur. Ancak, istisnadan yararlanarak adlarına bir araç tescil edilenlerin, ilk araç alımından itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden araç satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir.
- ÖTV istisnalarından faydalanarak araç sahibi olmak için sağlık raporundaki engel oranı ne olmalıdır?
ÖTV muafiyetinden yararlanmak için tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporunda engel oranı %90 ve üzeri, ÖTV indirimden faydalanmak için ise en az %40 olmalıdır. Ayrıca “ağır engelli” ya da “sürücü belgesi alabilir” ifadelerinin yer alması gerekmektedir.
- Engelli yakınlarına ÖTV indirimi mevcut mudur?
ÖTV muafiyeti yalnızca engelli bireyin şahsına tanınmış bir haktır. Bu istisnadan yararlanmak isteyen kişilerin aracı mutlaka kendi üzerlerine almaları gerekmektedir.
- ÖTV istisnasından faydalanarak hangi araçları satın alabilirim?
Tüm binek otomobil modellerinde motor silindir hacmine bakılmaksızın, hesaplanması gereken Özel Tüketim Vergisi ve diğer her türlü vergiler dâhil bedelin 303.200 TL’nin altında olması gerekmektedir.
* 2019 yılında malul veya engellilerin taşıt alımlarında istisna hakkında ÖTV(II) sayılı liste uygulama genel tebliğinde değişiklik (5 seri no’lu) tebliğ esas alınmıştır.
- Engelli kişi adına alınan araçları kimler kullanabilir?
Tam teşekküllü devlet hastanesinden verilmiş %90 ve üzeri engelli raporu olan kişi adına alınan aracı üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılabilir. Araç sahibi kendisi dışında 3 ismi daha araç ruhsatına işletebilir ve yalnızca bu isimler tarafından aracın kullanılmasına izin verilir. Ruhsatta ismi geçmeyen kişilerin; hastalık, doğum ve benzer acil durumlar dışında aracı kullanması durumunda ise aracın bağlanması ve ağır para cezaları ile karşılaşılması muhtemeldir.
%90’ın altında rapor derecesi bulunan araç sahiplerinde ise; araçta özel donanım varsa ve/fakat bu özel donanım takılırken aracın orijinal/teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmamışsa, yani özel donanım ilaveten takılmışsa; araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.
- Deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu aracın kullanılamaz hale gelmesi, pert olması durumunda yeni bir araç almak için ÖTV istisnası nasıl işler?
İstisnadan yararlanılarak ilk satın alınan aracın, deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya ayrılması halinde, bu aracın ilk satın alma tarihinden itibaren beş yıl geçmemiş olsa dahi- aynı koşullarla- bir başka aracın ilk satın almasında da ÖTV istisnasından yararlanılabilecektir.
- Engelli kişiye ait olan araç 5 yıl sonra, engelli olmayan bir başka kişiye ÖTV ödemeksizin satılabilir mi?
Evet, 5 yıldan fazla kullanımının ardından hiçbir ÖTV ödemesi olmaksızın araç satışı gerçekleştirilebilir. ÖTV Kanunu’nun 7/2’nci maddesinde “düzenlenen istisnadan yararlanan malul ve engellilerin bu kapsamda iktisap ettikleri araçları 5 yıldan fazla kullanarak bir başkasına satması durumunda, aracı alan kişi tarafından ÖTV ödenmeyecektir” ifadesi yer almaktadır.
- Engelli araç sahibinin vefat etmesi durumunda ÖTV istisnasından yararlanılarak satın alınmış aracın veraset yoluyla intikalinde ÖTV alınır mı?
ÖTV Kanunu’na göre, ilk satın alınmasında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak, muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilmez.
Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.
- Engellilere ait özel tertibatlı araçlarda MTV istisnası var mıdır?
Engellilik dereceleri %90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtları ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden istisna edilmiştir.
- Sağlık raporunda belirtilen engellilik derecesi %90’dan az olanlar MTV istisnası uygulamasından yararlanabilirler mi?
İstisnadan faydalanabilmek için aşağıdaki belgelerin vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir;
– Tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporu,
– Kendi adına kayıt ve tescilli olan aracın engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olduğunu belirten Motorlu Araç Tescil Belgesi’nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği,
– Teknik Belge ve Proje Raporu’nun aslı veya noter onaylı örneği,
– Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu.
- MTV istisnasından yararlanmak için başvurular nereye yapılmalıdır?
İstisnadan yararlanmak için, Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu ile gerekli olan diğer belgeler ilgili vergi dairesine ibraz edilmelidir.
- Otomatik vitesli araçlarda MTV istisnası uygulaması değişkenlik gösterir mi?
Sağlık raporunda sadece sol alt ayak veya bacakta engeli olduğu belirtilen malul ve engellilerin otomatik vitesli taşıtlarının başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın, kendi adına kayıt ve tescil edildiği tarihten itibaren Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden istisna olur.
Engelli araç sahiplerinin özellikle bilmesi gereken avantajlar ve diğer bilgiler nelerdir?
– İSPARK gibi belediyelere ait park alanlarından ücretsiz olarak faydalanılabilirsiniz,
– Birçok alışveriş merkezinde engelli araçları için özel olarak ayrılmış, ücretsiz otopark alanları yer almaktadır,
– Engelli kişiye ait araçların ödünç verilmesi kesinlikle mümkün değildir,
– Bir engelli aracının 5 yıl içinde satılması durumunda ÖTV istisnası hakkı kaybedilir ve ödenmesi gerekir. 5 yılını tamamladıktan sonra ise herhangi bir ÖTV ödemesi yapılmadan satılabilir.